Groot, fijnmazig vaarwegennetwerk zonder files

Noordwest-Europa telt 25.000 km aan vaarwegen die de belangrijkste bestemmingen met elkaar verbinden. De 4400 km aan vaarwegen in Nederland sluiten aan op het stelsel van Europese vaarwegen. De rivier de Waal vormt hierbij de ideale verbinding tussen de Rijnmond en het Europese achterland. Ook de Rijn, de Maas en de Schelde zijn belangrijke vervoersaders. Aan deze hoofdvaarwegen is een fijnmazig netwerk van kleinere vaarwegen ontsloten. Met dit netwerk aan vaarwegen kan de binnenvaart bijna alle daar aanwezige grote industriële gebieden bereiken. Daarnaast spelen de aanwezigheid van zeehavens, binnenhavens, overslagcentra en inland terminals een cruciale rol voor het binnenvaartvervoer. Het zorgt er voor dat meer verladers bediend kunnen worden en dat het voor- en natransport beperkt blijft tot korte afstanden. Ondanks de grote hoeveelheden die nu al over de vaarwegen worden getransporteerd, beschikken zij nog over een enorme reservecapaciteit (100 tot zelfs 500%). In de binnenvaart is groei zonder files dus nog mogelijk!

Diversiteit van de vloot

De Nederlandse binnenvaartvloot is de grootste in Europa. De vloot is niet alleen groot in aantal, ze is ook groot in diversiteit. Dit is ook nodig om alle verschillende soorten en hoeveelheden lading naar de bestemmingen aan grote en kleine vaarwegen te kunnen vervoeren. Het kleinste schip kan circa 350 ton vervoeren (dat zijn 14 vrachtwagens) en de grootste duwstellen hebben een laadvermogen tot 16.000 ton (660 vrachtwagens). De schepen zijn te verdelen in soorten schepen waarbinnen diverse scheepstypen te onderscheiden zijn. Meer over deze basiskennis van de binnenvaart kunt u hier lezen. (interne link naar sectie Over de binnenvaart).

Door de grote diversiteit aan schepen kunnen vrijwel alle soorten goederen vervoerd worden met de binnenvaart. U kunt denken aan blukgoederen zoals zand, soda, kolen en granen. Of zelfs versproducten die in speciale gekoelde containers vervoerd worden. Naast droge lading-, tank- en containerschepen zijn er ook gespecialiseerde schepen voor bepaalde goederen. Hierbij kan gedacht worden aan roll-on roll-off schepen voor het vervoer van vrachtwagentrailers of nieuw geproduceerde auto’s. Maar ook aan poedertankers of schepen met een eigen overslagkraan. In het verleden is al eens geëxperimenteerd met schepen die waren ingericht voor het vervoer van pallets met planten en versproducten. Dergelijke innovaties blijven met name met het oog op de ontwikkelingen rondom de stedelijke distributie interessant voor de toekomst.

De inzet van een bepaald type binnenvaartschip is niet alleen afhankelijk van de grootte en soort lading, ook de bestemming speelt hierin een rol. Door diversiteit in de afmetingen van de vaarwegen en sluizen zijn de scheepstypen daarop aangepast. Hierdoor zijn mogelijkheden voor vrijwel elk soort lading en voor elke bestemming.

Laden en lossen

Laden en lossen, oftewel overslag, is onlosmakelijk verbonden met de binnenvaart. Met uitzondering van de natte bulkschepen is een overslaginstallatie vrijwel altijd nodig om de lading in het schip te krijgen. Hoe deze overslag wordt geregeld, wordt bepaald door vele factoren. Afhankelijk van de jaarlijkse volumes kan overslag extern worden uitbesteed of voor eigen rekening worden genomen. Voor de ondernemingen die niet direct aan het water liggen beschikt Nederland over een groot aantal regionale overslag centra (ROC’s). Deze kunnen overslag op de binnenvaart verzorgen. Vaak bieden deze centra ook opslagmogelijkheden. Voor de overslag van containers telt Nederland 25 speciale container inland terminals. In Noordwest-Europa zijn dit er 96. Vanaf deze containerterminals vertrekken regelmatig vaste lijndiensten richting de belangrijkste zeehavens. Kijk voor een actueel overzicht van deze lijndiensten op de containersailingmap.

Droge bulk kan op verschillende manieren in een schip worden beladen. Er kan gebruik gemaakt worden van een vaste hijskraan, mobiele kraan, kiepsteiger of een transport (stort) band. Vanaf een kiepsteiger kan een vrachtwagen de goederen direct in het ruim van een schip storten. Voor het lossen kan gebruik gemaakt worden van een vaste hijskraan of mobiele kraan en een pneumatische zuiginstallatie. Dergelijke installaties worden gebruikt voor het lossen van lichte bulk zoals bijvoorbeeld granen en kunstmest. Net als het type schip is ook de wijze van overslag afhankelijk van de goederensoorten.