Laden en lossen

Uiteraard is een goed vaarwegennet een voorwaarde voor vervoer over water. Mogelijkheden om de lading in en uit het schip te laden zijn echter net zo belangrijk. Dit wordt ook wel overslag genoemd. Overslag houdt in dat goederen uit of in het schip gelost of geladen wordt. Dit kan bijvoorbeeld van een schip naar de kade (plaatselijke opslag), van een schip naar een vrachtwagen of van een groot schip naar een kleiner schip.

Lading in of uit een schip laden of lossen kan op verschillende manieren, afhankelijk van de kadefaciliteiten en het soort lading. Bij droge bulk kan gebruik gemaakt worden van een vaste hijskraan, mobiele kraan, kiepsteiger of een transport(stort)band. Vanaf een kiepsteiger kan een vrachtwagen de goederen direct in het ruim van een schip storten. Voor het lossen kan gebruik gemaakt worden van een vaste hijskraan of mobiele kraan (met grijper) of een pneumatische zuiginstallatie (elevator). Dergelijke installaties worden gebruikt voor het lossen van lichte bulk zoals bijvoorbeeld granen.

Vaak wordt in een ruim ook nog een bobcat ingezet. Dit is een kleine bulldozer die de lading steeds voor de grijper op een hoop schuift. De laatste restjes worden met schep en bezem verwijderd. Er zijn ook binnenvaartschepen met een eigen laad- en losinstallatie. Dit komt echter nog niet veel voor omdat deze installatie veel ruimte en gewicht inneemt op het schip.


Overslaglocaties

Overslaglocaties zijn voor de binnenvaart van groot belang. Deze locaties maken het mogelijk dat binnenvaartschepen hun goederen af te kunnen leveren bij de klant. Uitbreiding van (regionale) overslagfaciliteiten zijn noodzakelijk om meer vervoer over water mogelijk te maken.  

Er zijn drie soorten overslaglocaties te onderscheiden:

Havens

Binnenhavens vormen regionale logistieke en industriële knooppunten aan vaarwegen en vormen een netwerk met de zeehavens. Binnenhavens slaan vooral veel bulkgoederen over. Nederland telt zo’n 400 binnenhavens, hiervan zijn 150 veelgebruikte havens.
Er is een vereniging die zich volledig inzet voor de binnenhavens in Nederland. Deze Nederlandse Vereniging van Binnenhavens heeft als centrale doelstelling de binnenhavens meer onder de aandacht te brengen bij beleidsmakers, bedrijfsleven en regionale ontwikkelingsorganisaties. Kijk voor meer informatie op havens.binnenvaart.nl


Terminals

Bij terminals worden vooral containers overgeslagen. Maar ook bulk, stukgoed, pallets of trailers is in sommige gevallen mogelijk.
Zeeterminals bevinden zich binnen de grenzen van een zeehavengebied. Zoals bijvoorbeeld in Rotterdam en Amsterdam. Een haven kan meerdere terminals hebben. De overslag bestaat uit alleen containers of uit containers en bulk/stukgoed/pallets/trailers.
Door middel van inland terminals is ook het achterland van Nederland bereikbaar voor containervervoer. Hierdoor zijn meer klanten te bedienen en is verdere groei van containervervoer per binnenvaart mogelijk. Nederland kent inmiddels zo’n 25 inland containerterminals voor de binnenvaart, waardoor bijna elke Nederlandse regio voorzien is van een opstappunt voor containervervoer. Deze zijn verbonden met een Europees achterland en telt 96 (inland) terminals. Zo heeft Duitsland bijvoorbeeld alleen al rond de 30 belangrijke containerterminals.
De Vereniging Inland Terminals (VITO) is een brancheorganisatie die vrijwel alle (middel)grote inland terminals (25 stuks) in Nederland vertegenwoordigt. Gezamenlijk slaan ze jaarlijks rond de 1,8 miljoen teu over. Dit is ca. 30% van het totale Nederlandse containervervoer. Voor meer informatie klik hier.

Overslagcentra

Bij een overslagcentrum kunnen vrijwel alle soorten overslag plaats vinden, zoals bulk, stukgoed, pallets en trailers. Containeroverslag komt in sommige gevallen voor. In tegenstelling tot terminals ligt de focus echter vooral op bulk. ROC’s verzorgen de op- en overslag voor lokale ondernemers.
In Nederland zijn een groot aantal Regionale Overslag Centra lid van de “ROC Vereniging Nederland”. Doelstellingen zijn de versterking van de economische positie van ROC, een bijdrage leveren aan de Nederlandse samenleving op o.a. het gebied van milieu en mobiliteit en het vergroten van de bekendheid van ROC. Meer informatie op www.rocnl.com.